علاقمندان به موسیقی با پیشرفت در این علم موفق به ساخت سازهای جدید شده‌اند و در هر منطقه با توجه به سبک موسیقی خود سازی متفاوت را ابداع نموده و ساخته اند. در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ساز کولک آشنا شوید.
آشنایی با ساز کولک
در ایران نیز استادان برجسته و سرشناس موسیقی مانند محمدرضا شجریان، حسین علیزاده و … بنابر نیاز به صداهای جدید در موسیقی ایرانی دست به کار شده‌اند و ساز‌هایی جدید را ابداع کردند که یکی از این سازهای ابداعی ساز کولک است که توسط مجید آذری پور ساخته شده است ، به گفته او این ساز تلفیقی از ساز سنتی و ایرانی تنبک و ساز غربی کاخن است.
سازنده تلاش داشته است تا با ساختن این ساز صدایی تازه وارد موسیقی ایران کند. در عین حال او تلاش کرده است تا حرمت ساز را حفظ کند؛ «کولک» تلفیقی از سازهای "تنبک" و "کاخون" کلمبیایی است .
آذری پور به نوع استفاده از ساز کاخون نقدی دارد؛ نوازندگان برای نواختن ساز کوبه‌ای کلمبیایی «کاخون»، روی ساز می‌نشینند و می‌نوازند و این به نوعی در فرهنگ ما تقلیل و تحقیر موسیقی به حساب می‌آید.
آذری‌پور ضمن تلفیق سازهای تنبک و کاخون، ساز را به گونه ای طراحی کرده است که بر روی دوش و کول نوازنده قرار می‌گیرد و به همین سبب آن را "کولک" نامگذاری کرده است.
آیین رونمایی و اجرا با این ساز روز جمعه ۶ دی ۱۳۹۸، ساعت ۱۵ در فرهنگسرای سرو برگزار شد.
معرفی مجید آذری‌پور و انگیزه ساخت ساز کولک
مجید آذری‌پور سال ۱۳۳۹ در شهر اصفهان و خانواده‌ای اهل موسیقی و هنر به دنیا آمد. از کودکی با موسیقی آشنا شد و نزد استادانی مانند پورابوطالب، جمشید محبی و شادروان ناصر فرهنگ‌فر نواختن تنبک را آموخت و در سال ۱۳۵۶ در مسابقات دانش‌آموزی استان اصفهان رتبه نخست را کسب کرد.
مجید آذری‌پور در کنار آموختن موسیقی حرفه نجاری را آموخت و پس از تحصیلات دانشگاهی عشق به چوب باعث شد تا این کار را به صورت حرفه‌ای دنبال کند.
او می‌گوید: من از بچگی تنبک می‌زدم و در خانواده‌ای رشد کرده‌ام که هر کدام سازی می‌زدیم. من همیشه با محدودیت‌های تنبک مشکل داشتم.
از طرفی این اواخر ساز کاخون بین نوازندگان ایرانی محبوب شده و دوست داشتم به جای این ساز، یک ساز ایرانی جایگزین شود.
در کنار اموختن موسیقی مجید نوجوان حرفه نجاری را آموخت و پس از تحصیلات دانشگاهی عشق به چوب باعث شد تا این کار را به صورت حرفه ای دنبال کند.
مجید آذری‌پور سال ۱۳۶۱ از کارگاهی کوچک در حیاط منزل پدری کار ساختن ساز را با تنبک و سنتور آغاز کرد.
تلاش برای ارتقای سطح سازهای جدید
تلاش فوق‌العاده آذری‌پور برای ارتقای سطح سازهای موجود در موسیقی ایران و ابداع سازهای جدید در سال ۱۳۸۴ و با ابداع دف قابل کوک آغاز شد و بهبود آن با قابلیت استفاده از هوای فشرده برای تمامی سازها رسیده است. هم اکنون با راهنمایی استاد حسین علیزاده نمونه این ساز برای تار نیز ساخته شده است.
آخرین ابداع آذری‌پور ساز کولک است که با قابلیت استفاده به جای تنبک و کاخن می‌تواند به تنهایی جایگزین مناسبی برای بسیاری از سازهای کوبه‌ای باشد.
او اظهار می‌کند که در امر تولید، کیفیت ساز برایش مهم‌ترین فاکتور به حساب می‌آید، در همین راستا دستگاهی برای تولید کمان چوبی دف و دستگاهی جهت تراش آن ابداع و به ثبت رساند؛ چون کمان دف بسیار سبک و درضمن بسیار باید مقاوم باشد.
آذری‌پور درباره طراحی کولک نیز عنوان می‌کند:
برای راحتی نوازنده در اجرا، سعی کردم روی دوش قرار گیرد و هر دو دست به راحتی برای اجرا استفاده شود و نیازی به گرفتن ساز نباشد.
همچنین سعی کردم از تمام ساختار ساز ؛ چه پوست و چه چوب آن ؛ صدای دلنشینی بسته به سلیقه نوازنده و اجرای آن شنیده شود. همچنین می‌خواستم به جای اینکه نوجوان‌های ما کاخون بزنند با یک ساز جدید ایرانی کار کنند.
این ساز قابلیت‌های زیادی دارد و باید در جامعه موسیقی شناخته شود؛ البته می‌توان این ساز را به عنوان چیزی بین ماخون یا تنبک به حساب آورد ولی کاخون یا تنبک نیست؛ چراکه در بین سازهای کوبه‌ای نیز تنوع زیادی داریم. این ساز یک شکل ذوزنقه دارد و قسمت بالایی آن صدای متفاوت تری نسبت به قسمت پوست یا بغل‌های آن دارد.
One thought on “ساز کولک تلفیقی از تنبک و کاخون”