اکتاو چیست؟

یکی از اصطلاحاتی که شاید افرادی که تازه با ساز پیانو آشنا شده اند، زیاد شنیده باشند، اکتاو می باشد. اما اکتاو چیست؟ اکتاو در تئوری موسیقی به معنای فاصله دو نت همنام متوالی می باشد. برای درک بیشتر این مفهوم، ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام را بخوانید.

اُکتاو چیست؟

درتئوری موسیقی ، اُکتاو به‌معنی «هشت‌تایی» یا هنگام ؛فاصله دو نت همنام متوالی است.هر ساز دارای دامنهٔ خاصی از لحاظ تکرار این نت‌ها است، و دامنهٔ سازها  را اغلب با شمارش مجموعِ این هشت نت -که برابر با یک اکتاو می‌باشد- می‌سنجند. بدیهی‌ست که سازهای مختلف دارای تعداد اکتاوهای مختلف می‌باشند.

اگربسامد دو نت متوالی که با هم یک اکتاو فاصله دارند اندازه‌گیری شود، بسامد یکی دوبرابر دیگری خواهد بود (نسبت ۲:۱). به عبارت دیگر، نت‌هایی که با فاصلهٔ اکتاو از هم قرار می‌گیرند، تشکیل یک تصاعد هندسی را می‌دهند؛ مثلاً نتِ «  لا  » در اکتاو چهارم یک پیانو  (A4) بسامدی برابر با ۴۴۰ هرتز دارد و نتِ لای بعدی (A5) بسامدش ۸۸۰ هرتز است.

اُکتاو در ساز محبوب پیانو

اُکتاو که به اختصار به صورت ۸ve و P8 نیز نوشته می‌شود در زبان لاتین به معنی عدد هشت است. این اصطلاح در موسیقی هفت نُتِ پایه‌ای Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si موسیقی و نت هشتم که تکرار نت Do اول با فاصله نت هفت است را شامل میشود.

دامنه سازها را اغلب با شمارش مجموع این هشت نت که برابر با یک اکتاو می‌باشد می‌سنجند و بدیهی‌ست که سازهای مختلف دارای تعداد اکتاوهای مختلف می‌باشند.

به این صورت است که اصوات موسیقی به زیرمحدوده هایی به اسم اکتاو تقسیم بندی می شود. هر اکتاو در بازه فرکانس خاصی را داراست که فرکانس ابتدا و انتها با یکدیگر برابر می باشند.

نکته مهمی که باید بدانید این است که هر نت ۲ برابر فرکانس نت هم نام خود در اکتاو قبلی است (برای نمونه لا در اکتاو ۳ فرکانس ۴۳۷ هرتز، و لای اکتاو ۴ فرکانسی برابر ۸۷۴ هرتز دارد) فرکانس نت هایی که با فاصله ی یکسان از نظر موسیقی به ترتیب دنبال هم قرار می گیرند، به صورت تصاعد هندسی بالا میروند. بصورت یک اکتاو، یعنی هفت تا نُت الفبای موسیقی، به اضافه ی همه کلیدهای سیاه بین آن ها، روی پیانو.

پیانو چند اکتاو دارد؟

پس از آن‌که معنی اکتاو را متوجه شدیم حال باید بگویم که یک پیانوی استاندارد دارای ۵۲ کلاویه سفید و ۳۶ کلاویه مشکی می‌باشد؛ در مجموع ۸۸ کلاویه پیانو برابر با هفت اکتاو کامل است. درحالی‌که نواختن اکتاو به معنای پخش صدای نت‌های سفید یا کلاویه‌های ماژور است، شامل پنج کلاویه مشکی که همان نت های مینور بین یک اکتاو هستند نیز می‌باشد.

 به‌خاطر داشته باشید که در اجرای اکثر آهنگ‌ها از همه ۷ اکتاو پیانو استفاده نمی‌شود؛ به احتمال زیاد آهنگ‌هایی را می‌نوازید که بیش‌تر از نت‌های وسط صفحه کلاویه برای اجرای این قطعات استفاده می‌شود و از نت های پایین و بالاتر کمتر استفاده می‌شود.

نامگذاری اکتاوها

هنگامی که گام را به طور دقیق مشخص می‌کنیم، باید رجیستر را نیز بشناسیم. در واقع اگر نت‌های C دیز یا B بمل دارید، شما یک گام ندارید، بلکه یک کلاس گام خواهید داشت. یک کلاس گام همراه با یک رجیستر با هم تشکیل یک گام مشخص را می‌دهند. ما از سیستم  International Standards Organization (ISO) برای مشخص کردن رجیسترها استفاده می‌کنیم. در این سیستم، نت C وسط به عنوان C4 در نظر گرفته می‌شود. یک اکتاو بالاتر از C وسط به عنوان C5 و یک اکتاو پایینتر C3 نامیده می‌شود. نکته اصلی در رابطه با این سیستم این است که اکتاو از C شروع شده و به B ختم می‌شود، بنابراین یک مقیاس صعودی از نت C وسط شامل موارد زیر است.