ماجرای آهنگ یکشنبه غم انگیز چیست؟

یکشنبه غم انگیز نام یکی از ترانه های معروف است که افراد زیادی را به کام مرگ کشیده است و به آهنگ خودکشی شناخته میشود.در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با این ترانه و آهنگ یک شنبه غم انگیز آشنا شوید.

ماجرای آهنگ یکشنبه غم انگیز چیست؟

یکشنبه غم‌انگیز  ، به انگلیسی  ( Gloomy Sunday) ، که با عنوان آهنگ خودکشی مجارستانی نیز شناخته می‌شود، توسط رزو سرس (RezsőSeress) موسیقی دان مجارستانی ساخته شد  که در سال ۱۹۳۲به خواست دوستش لازلو خاور برای ترانه ای که او چندی بعد از ترک شدن از سوی نامزدش سروده بود آهنگی بسازد.

عنوان  شعر اصلی، جهان رو به پایان (Vége a világnak) است و در مورد ناامیدی ناشی از جنگ بود و پایان آرامش دعا برای گناهان مردم می‌باشد.

شاعر لازلو جاور اشعار خود را برای این آهنگ با عنوان یکشنبه غمگین (Szomorú vasárnap) سرود، که در آن شخصیت می‌خواهد پس از مرگ معشوق خود به خودکشی دست بزند.

شعرهای جدیدتری برای این آهنگ منتشر شد و محبوبیت بیشتری نسبت به نسخه اولیه آن که تقریباً فراموش شده بود، کسب کردند.

یأس مالیخولیایی که آهنگ القا می کرد باعث شد مدتها طول بکشد تا ناشری، انتشار این آهنگ را قبول کند. با این حال در آخر، سال ۱۹۳۵ بود که اولین نسخه اورجینال این آهنگ با صدای «پال کالمر» در مجارستان ضبط شد و چیزی نگذشت که نام این آهنگ با تعداد زیادی خودکشی پیوند خورد.

آهنگ خودکشی مجارستانی

شرکت ضبط کننده آن را با عنوان «آهنگ خودکشی مجارستانی» توصیف کرد. در واقع یک افسانه مردمی تکراری وجود دارد که ادعا می‌کند بسیاری از مردم پس از گوش دادن به این آهنگ اقدام به خودکشی کرده‌اند.

اولین بار ماموران پلیس بوداپست فوریه ۱۹۳۶ هنگام تحقیق روی پرونده خودکشی کفاشی به نام جوزف کِلر به قدرت این آهنگ پی بردند.

آنها متوجه شدند که متوفی به جای وصیتنامه یا متنی که دلیل خودکشی اش را توضیح دهد، کاغذی با چند بیت شعر از یکشنبه غم انگیز به جا گذاشته بود . آنها گمان کردند که این ترانه برای جوزف کلر، خاطره های شخصی را تداعی می کرده است.

اما پس از مرگ جوزف کلر، موارد مشابه دیگری در مجارستان اتفاق افتاد که در تمام آنها رد پای یکشنبه غمگین وجود داشت. بعضی از درگذشتگان، شعر این ترانه را به جای وصیتنامه از خود باقی گذارده و بعضی ها نیز پیش از مرگ به تأثیر این آهنگ بر تصمیمشان به خودکشی اشاره کرده بودند.

داستان های خودکشی افراد

خبر رسید که دو نفر در دو شهر مختلف (بدون اینکه از دیگری خبری داشته باشند) از نوازندگان دوره گرد خواسته بودند تا یکشنبه غمگین را (که حالا مشهور شده بود) برایشان بنوازند و سپس خود را خلاص کرده بودند.

روزنامه ها نوشتند که مردی از دسته ارکستر یک کلوپ شبانه می خواهد تا این آهنگ را برایش بنوازند و سپس جلوی در کلوپ به صورت خود شلیک می کند.

ماهیگیران می گفتند که هر چندگاه یک بار، بدن بیجانی را از رودخانه دانوب بالا می کشند که در انگشت های به هم چفت شده اش کاغذی را چنگ زده و همیشه در تکه هایی از کاغذ که در مشت جنازه از آب محفوظ مانده است، ابیاتی از یکشنبه غم انگیز را پیدا می کنند.

اندکی بعد نیز پیرمردی ۸۰  ساله خود را از طبقه هفدهم ساختمانی به پایین پرت کرد. شاهدان گفتند که او موقع پریدن تا لحظه آخر یکشنبه غمگین را می خوانده است.

در شهر رم پسربچه ای با شنیدن آهنگ از نوازنده ای دوره گرد، دوچرخه اش را کنار رودخانه پارک کرد؛ کل پولهای جیبش را به دوره گرد بخشید و خود را از روی پل به آب انداخت.

در شمال لندن نیز، همسایه های وحشت زده ی زنی از پلیس خواستند تا درخانه او را بشکند و وارد منزلش شود؛ زیرا مدت چند ساعت بوده که صدای  "آهنگِ خودکشی مجار" (چنانکه یکشنبه ی غم انگیز بعدها به این نام معروف شد) به طور مداوم از خانه اوشنیده میشده است. وقتی پلیس ها در را شکستند، با جنازه زنی مواجه شدند که گرامافون بالای سرش روی وضعیت «تکرار مداوم» تنظیم شده بود.

از شهرت تا ممنوع شدن

با مشهور شدن آهنگ در اروپا، خودکشی های مرتبط با آن نیز به خارج از مرزهای مجارستان سرایت کرد. در شهرهای مختلف اروپا کسانی پیش از اقدام به خودکشی، وصیت کردند که در مجلس خاکسپاریشان یکشنبه غم انگیز نواخته شود.

شهرت این آهنگ به آمریکا هم رسید. شعرش به انگلیسی ترجمه شد و چند نفر آن را اجرا کردند. مشهورترین و نخستین نسخه به زبان انگلیسی با صدای بیلی هالیدی در ۱۹۴۱ خوانده شده است.

او از آهنگ سازش خواسته بود تا ترانه را به گونه ای تغییر دهد که شنوندگان آمریکایی به اندازه اروپایی ها افسرده نشوند.کشور هایی مثل آمریکا و مجارستان این آهنگ را ممنوع کردند.

ترجمه اشعار

یکشنبهٔ غم‌انگیز است، ساعات من سرشار از بیخوابی است

عزیزترینم، سایه‌هایی که با من زندگی می‌کنند بی شمارند،

گل‌های کوچک سفید هرگز بیدارت نمی‌کنند،

نه در جایی که الهه‌ای سیاه از اندوه تورا گرفته است.

فرشته‌ها به برگرداندن تو نمی‌اندیشند،

آیا خشمگین می‌شوند اگر من به پیوستن به تو فکر کنم؟

یکشنبهٔ غم‌انگیز

یکشنبه و سایه‌هایش غم انگیزند؛ و من تمامش را می‌گذرانم.

من و قلبم تصمیم گرفتیم که همه چیز را تمام کنیم،

بزودی شمع‌ها و دعاهایی ناراحت‌کننده اینجا خواهند بود.

نگذار ضجه زنند، بگذار بدانند که من به این رفتن خوشحالم.

مرگ رؤیا نیست برای کسی که مرده است، با مرگ تو را در آغوش می‌کشم.

با آخرین نفس روحم، تو را تقدیس خواهم کرد.

یکشنبه غم‌انگیز

رؤیا بود، من فقط رؤیا می‌دیدم.

بیدار شدم و تو را درخواب دیدم که در عمق قلبم جای داری.

عزیزم، امیدوارم که رویایم هرگز تورا آزار ندهد،

قلبم به تو می‌گوید که چقدر دوستت دارم.

خودکشی سازنده اثر

در نهایت رزو سرس (Rezső Seress) در ژانویه ۱۹۶۸ از پنجره آپارتمانش در بوداپست پایین پرید ولی جان سالم به در برد با این حال در بیمارستان بوسیله سیم برق به زندگی خود پایان داد.

فردای مرگ سرس، روزنامه نیویورک تایمز نوشت: روز گذشته رزو سرس سازنده آهنگ مشهور «یکشنبه غم انگیز» به زندگی خود خاتمه داد. دیروز یکشنبه بود.